David Claerbout – Grijs

Vandaag naar een heel bijzondere tentoonstelling geweest in Fotomuseum Rotterdam. David Claerbout – Grijs. Erg intrigerend. We zagen:

Centraal in de tentoonstelling staat het werk Highway Wreck (2013) dat in het Nederlands Fotomuseum in première gaat. Deze zwart-wit film is geïnspireerd op een foto van een ongeval dat ruim 70 jaar geleden plaats had. Claerbout brengt het onverenigbare samen: heden en verleden vormen een gelijkwaardig visueel deel binnen één beeld van een noodgeval langs de snelweg. Juist op deze plek van beweging en voortgang staan de menselijke figuren als vastgenageld in de tijd. Hun tijd is onze tijd (2014), maar zij is ook de tijdsduur die wij als toeschouwer beleven terwijl we staan of zitten, kijken en wachten. In dit werk valt een historische gebeurtenis paradoxaal samen met de actuele realiteit. Wij kijken op één en hetzelfde moment naar een reliek uit het verleden en iets dat zojuist is gebeurd.

The Quiet Shore (2011) toont een strand in Bretagne bij laagtij. Het natte strand en de spiegelgladde zilveren zee herinneren aan de fotografische techniek van gelatine-zilverdruk. Opnieuw staan mensen als toeschouwers te kijken. Het tafereel van spelende kinderen in het ondiepe water heeft een impressionistische kwaliteit. Door de opeenvolging van de verschillende cameraperspectieven wordt de suggestie gewekt dat de tijd verstrijkt zoals in de realiteit van de beschouwer. Niets is echter minder waar.

De alledaagse setting van Rocking Chair (2003) lijkt toegankelijk: een vrouw die in haar schommelstoel zit op de veranda van haar huis. Maar door de sterke licht-donker contrasten, verdwijnt het gezicht van de meer dan levensgrote vrouw geheel in een donkere schaduw. Wanneer de nieuwsgierige toeschouwer om het vrijstaande scherm beweegt, buigt de vrouw even haar hoofd opzij, alsof zij de aanwezigheid van de bezoeker vermoedt en haar oren spitst om te horen of er iemand is. Heeft de toeschouwer hier plotseling invloed op de filmische tijd?