Laatste expeditie

Soms schrik je meer van een bericht dan anders. Gisteren las ik dat de Nederlandse poolreiziger Marc Cornelissen vermist is op de Noordpool. Waarschijnlijk verdronken. Door de klimaatveranderingen door te dun geworden ijs gezakt… hoe wrang als je bedenkt dat hij samen met zijn collega Philip de Roo op de Noordpool juist onderzoek deed naar de dikte van het ijs om aan te tonen dat de invloed van het klimaat veel groter is dan we soms denken. Beiden zijn vermist, alleen de hond werd teruggevonden.

Meteen dacht ik terug aan de beleidsdagen van Reinier de Graaf in november 2013. Ik was nog maar drie maanden in dienst en was enthousiast over het programma. Zeker toen ik las dat Marc Cornelissen een verhaal zou houden. Een poolreiziger die ongetwijfeld ijsberen in het wild heeft ontmoet. (Voor wie mij niet goed kent, ik heb iets met ijsberen)

Cornellissen inspireerde ons met zijn verhaal over zijn expeditie naar de geografische Noordpool. Hij nam ons mee in zijn voorbereidingen, zijn filosofie en spelregels. Een expeditie is anders dan een reis omdat het niet zeker is dat het lukt. In een expeditie ben je verbonden met elkaar en met de opgave.

IJsbergen en ijsberen

In zijn lezing gebruikte hij krachtige metaforen, zoals die van de ijsberg. “Als bij een ijsberg zijn er in een expeditie veel aspecten die zichtbaar zijn. Kennis, vaardigheden, capaciteiten, middelen, processen. Ze zijn allemaal nodig om je doel te bereiken. Maar minstens zo belangrijk zijn zaken als visie, motivatie, ambitie en vooral ook samenwerking (fit in or fuck off), eigenaarschap, zingeving, normen en waarden (spelregels).”

Marc Cornelissen vertelde over kwetsbaarheid, het benutten van verschillen, over achterlaten en vooruit gaan (slithering snake), over mandaat en vertrouwen in leiderschap, integraliteit (we zijn er voor elkaar versus wij-zij). En bovenal: geniet van de opgave. “De reis er naar toe is minstens zo belangrijk. Dus zorg voor elkaar, wees respectvol en bewaak je normen en waarden.”

Na afloop van zijn verhaal was het pauze. Een gelegenheid die velen gebruikten om Marc vragen te stellen. Ja, hij had ijsberen in het wild gezien. Gevaarlijke beesten. Maar hoe lang dat nog zal kunnen… ook ijsberen worden immers getroffen door het smeltende poolijs.

Marc Cornelissen zette zich in om het poolijs te beschermen tegen de opwarmende aarde. Poolijs dat hem nu – naar alle waarschijnlijkheid – fataal is geworden.

Zie voor de laatste updates: http://www.coldfacts.org/